naar het noorden vanuit La Calestienne

Wat doen we als we nog niet direct terug naar huis willen?
Nu de herdenking van (het begin van) de Groote Oorlog snel nadert, kan de rit tussen het Vlaamse land en La Calestienne misschien heel even onderbroken worden ten zuiden van Charleroi: in Tarciënne ligt een weinig gekende militaire begraafplaats voor de slachtoffers van de Slag om Charleroi, op 200 meter van de N 5. Op deze begraafplaats staan zowel de typisch Franse betonnen gedenktekens als typisch Duitse granieten kruisen. Terwijl elk Frans slachtoffer in principe een individuele gedenksteen kreeg, werden er op de Duitse kruisen meestal twee of drie namen vermeld. Dikwijls staan de Duitse zerken symbool voor de aanwezigheid van de lichamen van de vermelde slachtoffers op deze begraafplaats maar niet voor een individuele plaats.

Het centrale massagraf laat vermoeden dat oorlogsslachtoffers van beide nationaliteiten hier één en dezelfde plaats delen (123 Fransen waarvan 54 geïdentificeerd, en 71 Duitsers)! Wat ook snel opvalt is dat de witte betonnen kruisen ter nagedachtenis van de blijkbaar dominant katholieke Franse soldaten (zelfs na de Franse revolutie) worden afgewisseld met precies even hoge witte zerken in de vorm van een moskeekoepel, ter nagedachtenis van islamitische oorlogsslachtoffers. Op het eerste zicht vormen de witte Franse kruisen een saaie boel, maar een aandachtiger bezoeker gaat zich na enige tijd toch een aantal vragen stellen.
Zo lieten hier naast meer dan vierhonderd Franse soldaten ook twee Russen het leven. Valt het u ook op dat Kuponin, de enige bekende Rus, voor het vaderland gestorven is (“mort pour la patrie”) en niet voor Frankrijk? Of voor Rusland? En dat de onbekende Russische soldaat voor niets of niemand gestorven lijkt te zijn? Op zo goed als alle Franse zerken staat er “mort pour la France”.	Zelfs vóór het betreden van deze begraafplaats zal het u duidelijk zijn dat dit een opmerkelijke begraafplaats is: een tweetalige gedenksteen vormt de sokkel van een altaar; geen Frans- Nederlandse tekst maar een Frans-Duitse (een gewone Franse dood blijft in het Duits een heldendood).	Waarvoor stierf de onbekende Franse soldaat (“soldat français inconnu”) op wiens zerk geen melding wordt gemaakt van “mort pour la France” of “mort pour la patrie”? Eén zerk vermeldt enkel dat er een onbekende begraven ligt (“inconnu”), zelfs niet dat het een soldaat was, maar wel dat hij voor Frankrijk gestorven is. Een toevallige voorbijganger? Op de foute plaats op het foute moment?
	In Charleroi heeft het Musée de la Fotografie een fraaie en historische verzameling aangelegd van daguerrotypes tot up-to-date foto's. Om op de hoogte te blijven van hun tijdelijke tentoonstellingen kan je best naar hun eigen site gaan kijken.
	Ook in Charleroi is er het Musée de l'Industrie, ingericht op de mijnsite van Marcinelle: Le Bois du Cazier.
	begeleide fietstochten in Charleroi kan je maken met Pro Velo: kwestie van even de autostrade te verlaten; fietsen kan je bij hen huren en op aanvraag gebeuren de tochtjes door deze voor Vlamingen en Nederlanders zo goed als onbekende stad in het Nederlands.
	Ten westen van Charleroi verbindt het Canal du Centre het Scheldebekken met het stroombekken van Samber en Maas. Langs dit negentiende-eeuwse met groen omzoomd driehonderd-ton-kanaal is het zalig fietsen langs de nog altijd functionele hydraulische scheepsliften uit de tijd van Leopold II, de mooie draaibruggen en gebouwen in eclectische stijl. In Godarville is er op de koop toe een heuse kanaaltunnel op het oude kanaal tussen Brussel en Charleroi bewaard gebleven.
	Ten zuiden van Dinant kan je het Kasteel en de tuinen van Freÿr gaan bezoeken: een "klein Versailles" in renaissancestijl met tuinen in klassieke Franse stijl met een zes kilometer lange doolhoven en een oranjerie met een reeks driehonderdjarige sinaasappelbomen.
	Tussen Namen en Dinant blijven de oude delen van de achttiende-eeuwse Tuinen van Annevoie een vaste waarde voor tuinliefhebbers: een reeks waterpartijen met fonteinen en watervalletjes zonder ook maar één pompinstallatie, ingebed in een veelheid van hagen en haagjes, maar zonder de schreeuwerige recentere bloementapijten.
	Trek je weer noordwaarts langs Namen, dan mag je zeker het Musée Félicien Rops niet missen: een fraaie collectie lithografieën, etsen, aquarellen, tekeningen en schilderijen van de hand van de (in Parijs) best betaalde laatnegentiende-eeuwse illustrator. Naast zijn impressionistische landschappen verwierf Rops vooral bekendheid met het tekenen en schilderen van de hem omringende wereld, met veel sublieme, erotisch getinte scènes. In dit museum is er ook een bibliotheek gespecialiseerd in negentiende-eeuwse gravures, en een museumboetiek.
	Het Clockarium in Brussel tegenover de VRT-toren herbergt een geweldige verzameling porseleinen schouwgarnituren uit het begin van de twintigste eeuw. De porseleinen schouwgarnituren vormden de goedkopere versie van de marmeren exemplaren die je op de kamers van La Calestienne kan bekijken.